Việc bãi bỏ này, được thực hiện nhằm tinh gọn hệ thống pháp luật, tránh chồng chéo, mâu thuẫn, đồng thời đảm bảo sự phù hợp với các quy định mới trong Bộ luật Lao động 2019, góp phần hiện đại hóa và đơn giản hóa quy định pháp luật về lao động. Bài viết này sẽ phân tích những nội dung cốt lõi của Thông tư 15, đánh giá tác động của việc bãi bỏ đến các chủ thể liên quan và đề xuất một số giải pháp nhằm đảm bảo tính thống nhất và hiệu quả của hệ thống pháp luật lao động.
- Xem chi tiết cụ thể về 10 văn bản Pháp luật về Lao động - Tiền lương, đọc tại Viện Hỗ Trợ Pháp Luật &Kinh tế
Cơ sở Pháp lý của Việc Bãi bỏ
Thông tư ngày 15/2024/TT-BLĐTBXH được ban hành bởi Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, có hiệu lực thi hành từ ngày 15/02/2025. Thông tư này quy định việc bãi bỏ toàn bộ 14 văn bản, bao gồm 10 văn bản về lao động - tiền lương và 4 văn bản về phòng, chống tệ nạn xã hội.
Theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015 (sửa đổi 2020), văn bản quy phạm pháp luật chỉ được bãi bỏ bằng văn bản quy phạm pháp luật của chính cơ quan nhà nước đã ban hành văn bản đó hoặc bãi bỏ bằng văn bản của cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền. Trong trường hợp này, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội là cơ quan có thẩm quyền ban hành Thông tư 15/2024/TT-BLĐTBXH để bãi bỏ các văn bản do chính Bộ ban hành trước đó.
Việc bãi bỏ này dựa trên những lý do sau:
- Sự ra đời của Bộ luật Lao động 2019: Bộ luật Lao động 2019 đã có nhiều quy định mới, bao quát và cập nhật hơn so với các văn bản trước đó. Một số quy định trong các văn bản bị bãi bỏ đã được thay thế bằng các quy định mới trong Bộ luật Lao động 2019, dẫn đến sự chồng chéo và thiếu thống nhất trong hệ thống pháp luật.
- Tinh gọn hệ thống pháp luật: Việc bãi bỏ các văn bản không còn phù hợp góp phần tinh gọn hệ thống pháp luật, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tra cứu, áp dụng và thực thi pháp luật.
- Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước: Việc bãi bỏ các văn bản hướng dẫn chi tiết, thay vào đó là các quy định chung trong Bộ luật Lao động 2019, tạo điều kiện cho các cơ quan quản lý nhà nước có sự linh hoạt trong việc áp dụng pháp luật vào thực tiễn, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về lao động.
Tác động của Việc Bãi bỏ đến các Chủ thể Liên quan
Việc bãi bỏ 10 văn bản nêu trên sẽ tác động đến nhiều chủ thể, bao gồm:
1. Người lao động:
- Hợp đồng lao động: Việc bãi bỏ Thông tư 30/2013/TT-BLĐTBXH có thể ảnh hưởng đến việc giao kết, thực hiện và chấm dứt hợp đồng lao động. Người lao động cần nắm rõ các quy định mới trong Bộ luật Lao động 2019 về hợp đồng lao động để bảo vệ quyền lợi của mình.
- Tranh chấp lao động: Việc bãi bỏ Thông tư 08/2013/TT-BLĐTBXH có thể ảnh hưởng đến trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp lao động. Người lao động cần tìm hiểu kỹ các quy định mới về giải quyết tranh chấp lao động trong Bộ luật Lao động 2019.
- Tiền lương: Việc bãi bỏ Thông tư 23/2015/TT-BLĐTBXH có thể ảnh hưởng đến các quy định về hình thức trả lương, trả lương ngừng việc, tiền lương làm thêm giờ và các khoản phụ cấp. Người lao động cần nắm rõ các quy định mới về tiền lương trong Bộ luật Lao động 2019.
2. Người sử dụng lao động:
- Tự kiểm tra pháp luật lao động: Việc bãi bỏ Thông tư 17/2018/TT-BLĐTBXH yêu cầu người sử dụng lao động chủ động rà soát, cập nhật và điều chỉnh hoạt động của mình cho phù hợp với các quy định mới của Bộ luật Lao động 2019.
- Thương lượng tập thể: Việc bãi bỏ Thông tư 29/2015/TT-BLĐTBXH có thể ảnh hưởng đến quy trình thương lượng tập thể và ký kết thỏa ước lao động tập thể. Người sử dụng lao động cần nắm rõ các quy định mới về thương lượng tập thể trong Bộ luật Lao động 2019.
- Thanh tra lao động: Việc bãi bỏ Thông tư 20/2018/TT-BLĐTBXH và Quyết định 01/2006/QĐ-BLĐTBXH có thể ảnh hưởng đến quy trình thanh tra lao động. Người sử dụng lao động cần chủ động tìm hiểu các quy định mới về thanh tra lao động để đảm bảo tuân thủ pháp luật.
3. Cơ quan quản lý nhà nước:
- Giám sát và thực thi pháp luật: Việc bãi bỏ các văn bản hướng dẫn chi tiết đòi hỏi các cơ quan quản lý nhà nước phải nâng cao năng lực, chủ động trong việc giám sát và thực thi pháp luật lao động.
- Phổ biến, tuyên truyền pháp luật: Cần tăng cường công tác phổ biến, tuyên truyền các quy định mới của Bộ luật Lao động 2019 đến người lao động và người sử dụng lao động.
Vấn đề Cần Lưu ý và Đề xuất Giải pháp
Việc bãi bỏ 10 văn bản pháp luật về lao động - tiền lương là một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật. Tuy nhiên, để đảm bảo tính thống nhất và hiệu quả của pháp luật, cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Khoảng trống pháp lý: Việc bãi bỏ các văn bản hướng dẫn chi tiết có thể tạo ra một số khoảng trống pháp lý. Cần nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng để kịp thời ban hành các văn bản mới hoặc sửa đổi, bổ sung Bộ luật Lao động 2019 cho phù hợp với thực tiễn. Ví dụ, với sự phát triển của nền kinh tế số, các hình thức lao động mới như lao động trên nền tảng số, làm việc từ xa đang ngày càng phổ biến. Bộ luật Lao động 2019 hiện hành chưa có những quy định cụ thể để điều chỉnh các loại hình lao động này. Việc bãi bỏ các văn bản hướng dẫn trước đây có thể tạo ra khoảng trống pháp lý, đòi hỏi cần có những nghiên cứu và ban hành các quy định mới để bảo vệ quyền lợi cho người lao động và đảm bảo sự phát triển bền vững của thị trường lao động.
- Phổ biến, tuyên truyền pháp luật: Cần đẩy mạnh công tác phổ biến, tuyên truyền pháp luật lao động đến người lao động và người sử dụng lao động, đặc biệt là các quy định mới trong Bộ luật Lao động 2019. Nên sử dụng các hình thức phổ biến đa dạng, phù hợp với từng đối tượng như tập huấn, hội thảo, tài liệu hướng dẫn, website, mạng xã hội...
- Nâng cao năng lực cán bộ: Cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác lao động, đặc biệt là cán bộ thanh tra lao động, để nâng cao năng lực trong việc áp dụng và thực thi pháp luật.
Sự cần thiết của việc ban hành văn bản thay thế
Bên cạnh việc sửa đổi, bổ sung Bộ luật Lao động 2019, việc ban hành các văn bản hướng dẫn mới thay thế cho các văn bản đã bị bãi bỏ cũng là một giải pháp quan trọng. Các văn bản hướng dẫn mới này cần đảm bảo tính:
- Cụ thể, chi tiết: Hướng dẫn rõ ràng, chi tiết các quy định của Bộ luật Lao động 2019 để người lao động và người sử dụng lao động dễ dàng hiểu và áp dụng.
- Phù hợp với thực tiễn: Bám sát tình hình thực tế của quan hệ lao động, kịp thời điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với những thay đổi của thị trường lao động.
- Thống nhất với hệ thống pháp luật: Đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất với các quy định khác của pháp luật về lao động và các lĩnh vực liên quan.
Kết luận
Việc bãi bỏ 10 văn bản pháp luật về lao động - tiền lương là một quyết định cần thiết, phù hợp với xu thế phát triển của hệ thống pháp luật, thể hiện nỗ lực của Chính phủ trong việc hiện đại hóa, đơn giản hóa quy định pháp luật, qua đó góp phần cải thiện môi trường đầu tư, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, để việc bãi bỏ này đạt được hiệu quả cao nhất, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, người sử dụng lao động và người lao động trong việc thực thi pháp luật, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các bên. Đồng thời, cần nghiên cứu kỹ lưỡng để kịp thời ban hành các văn bản thay thế hoặc sửa đổi, bổ sung Bộ luật Lao động 2019, đảm bảo hệ thống pháp luật lao động luôn được hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Việc này cũng cần được xem xét trong bối cảnh cam kết quốc tế của Việt Nam về tiêu chuẩn lao động, đảm bảo các quy định pháp luật về lao động phù hợp với các công ước và thông lệ quốc tế tốt nhất.
Bản Tin Doanh nghiệp 24h (T/H)
