Theo Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA), EU đã cam kết cung cấp hạn ngạch 80.000 tấn gạo mỗi năm cho Việt Nam, bao gồm các loại gạo xát trắng thường, gạo chưa xay xát, gạo thơm và gạo tấm. Nhờ vào EVFTA, Việt Nam có thể xuất khẩu khoảng 100.000 tấn gạo vào EU hàng năm. Sau 3 - 5 năm, EU sẽ giảm thuế suất đối với sản phẩm gạo từ Việt Nam về 0%.
Được hưởng mức thuế suất 0% cho lượng gạo trong hạn ngạch đã giúp gạo Việt Nam có thể cạnh tranh với các đối thủ khác khi xuất khẩu vào EU. Tuy nhiên, giá của gạo Việt Nam xuất sang EU thường cao hơn do chủng loại gạo chủ yếu là các loại gạo thơm có giá trị cao như ST25, ST24. Một số sản phẩm chế biến từ gạo cũng đã thâm nhập thành công vào hệ thống phân phối hiện đại của EU.
Doanh nghiệp đưa gạo sang EU cần kiểm soát gắt gao dư lượng thuốc bảo vệ thực vật.
Để tiếp tục cạnh tranh và mở rộng thị trường, các doanh nghiệp cần chú ý đến việc quản lý chất lượng gạo, đặc biệt là việc kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Ngưỡng dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong gạo được quy định là dưới 0,01mg/kg và EU thường xuyên kiểm tra chất lượng an toàn thực phẩm. Việc phải thu hồi sản phẩm như trường hợp của gạo ST25 năm 2021 vì vượt quá ngưỡng dư lượng là một bài học quan trọng cho các doanh nghiệp.
Để mở rộng thị trường và tận dụng ưu đãi từ EVFTA, Việt Nam cần tiếp tục đàm phán và mở rộng danh mục chủng loại gạo được nhập khẩu vào EU, bao gồm cả các chủng loại gạo thơm như ST24 và ST25. Điều này sẽ giúp tăng cơ hội xuất khẩu và cạnh tranh mạnh mẽ hơn trên thị trường EU.
Cục Chất lượng, chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho rằng, mặc dù đứng trong top đầu các nước về sản lượng xuất khẩu gạo nhưng thương hiệu gạo của Việt Nam vẫn "nhạt nhòa". Đây là những bất cập cần hóa giải để nâng cao giá trị xuất khẩu, tạo đầu ra bền vững cho ngành hàng nông sản của Việt Nam.
Các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam cần quan tâm hơn nữa xây dựng thương hiệu, có chiến lược quảng bá bài bản về thương hiệu các loại gạo chất lượng cao cấp của Việt Nam. Đặc biệt là phải bảo đảm chất lượng, đáp ứng các tiêu chuẩn về kiểm dịch, bảo đảm thời gian giao hàng đúng hạn cũng như thỏa thuận hợp đồng đã ký kết.
Theo P.V (t/h-Doanhnghiepvahoinhap.vn)