Trong những ngày cuối năm, mỗi gia đình trên khắp đất nước Việt Nam đang hân hoan chuẩn bị đón chào năm mới. Tuy nhiên, năm nay có một hiện tượng đặc biệt khiến nhiều người tò mò và thú vị hơn bao giờ hết - đó chính là sự hiếm hoi của ngày 30 Tết, ngày cuối cùng của năm âm lịch. Điều đặc biệt là sau năm 2024, chúng ta sẽ phải đợi đến 9 năm nữa mới được trải nghiệm cảm giác của một ngày 30 Tết thực sự. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá về hiện tượng này và lý do đằng sau sự chờ đợi lâu dài.
Từ năm Giáp Thìn 2024 liên tục tới năm Tân Hợi âm lịch 2031 không có 30 tháng chạp..
Lịch âm, còn được gọi là lịch Mặt trăng, là một phần quan trọng của văn hóa dân gian Việt Nam. Khác với lịch Dương dựa trên chu kỳ của Trái Đất quanh Mặt Trời, lịch âm dựa trên quan sát chu kỳ trăng tròn. Mỗi tháng âm lịch không cố định có 30 hoặc 31 ngày như lịch Dương mà phụ thuộc vào sự thay đổi của mặt trăng.
Ngày 30 Tết, hay còn gọi là ngày cuối cùng của năm âm lịch, là một ngày quan trọng trong nền văn hóa truyền thống của Việt Nam. Đây là dịp mọi người dọn dẹp nhà cửa, chuẩn bị mâm cơm cúng tổ tiên và chờ đợi thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới.
Sau ngày 30 tháng chạp năm Quý Mão 2023, phải đợi đến 9 năm nữa, đến năm Nhâm Tý 2032 người Việt mới có thể "gặp lại" ngày 30 tết..
Hiện tượng đáng chú ý là sau năm 2024, chúng ta sẽ phải chờ đợi đến 2033 mới có thể trải nghiệm lại ngày 30 Tết. Điều này là do tính chất biến đổi của tháng âm lịch, không phụ thuộc vào quy luật cố định mà phụ thuộc vào sự thực tế và quan sát trăng tròn.
Sự biến đổi này được giải thích bởi những nghiên cứu viên tại Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, Viện hàn lâm Khoa học công nghệ Việt Nam. Theo họ, mỗi tháng âm lịch bắt đầu từ ngày không trăng, tức là ngày mặt trăng ở cùng phía với mặt trời. Từ điểm này đến điểm sóc tiếp theo có thể rơi vào ngày thứ 30 hoặc sang ngày thứ 31. Ngày này trở thành ngày mùng 1 tháng tiếp theo và tháng trước đó tương ứng sẽ có 29 hoặc 30 ngày (gọi là tháng thiếu hoặc đủ).
Sự hiếm hoi của ngày 30 Tết và sự chờ đợi lâu dài của nó mang lại nhiều dấu ấn trong tâm trí của người dân Việt Nam. Mặc dù có thể coi đây là một hiện tượng đặc biệt, nhưng nó không phải là điều quá xa lạ trong lịch sử âm lịch của đất nước.
Nhà nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng sự thay đổi của tháng âm lịch không ảnh hưởng đến các phong tục tết truyền thống của người Việt Nam. Dù đó là ngày 29 hoặc 30 tháng chạp, các nghi lễ, tục ngữ vẫn được duy trì và truyền đi từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Theo Lịch vạn niên, năm nay sẽ có ngày 30 tháng Chạp..
Tổng kết lại, sự hiếm hoi của ngày 30 Tết và sự chờ đợi lâu dài của nó mang lại nhiều điều thú vị và ý nghĩa đối với người dân Việt Nam. Đây là một phần không thể thiếu trong văn hóa truyền thống và là một phần của sự đặc biệt và phong phú của lịch âm dân tộc. Chúng ta có thể chờ đợi và trải nghiệm mỗi khoảnh khắc của năm mới, bất kể là ngày nào trong tháng chạp, với niềm hạnh phúc và tình thân thương bên gia đình và người thân yêu.
Trần Tùng
